Նախագիծ
ՀՀ բուժիչ խոտաբույսեր և սննդի մեջ օգտագործվող խոտաբույսեր
Ճանաչել մեր հայրենիքի տարածքում առկա բոլոր տեսակի օգտակար խոտաբույսերը, ուսումնասիրել բուժիչ բույսերի հատկությունները, ծանոթանալ ազգային խոհանոցի բաղադրատոմսերի հետ։
Ժամկետը՝ 01.02-28.02
Ընթացքը`
1. Համացանցից գտնել, թե ինչ խոտաբույսեր են հատկապես տարածված մեր շրջանում(ամենաքիչը 10 խոտաբույս)
2. Տեղադրել լուսանկար և տեղեկություն՝ խոտաբույսի մասին, նրա բուժիչ հատկությունների և այլ հատկությունների մասին
3. Զրուցել ընտանիքի անդամների հետ և պարզել, թե ինչ խոտաբույս է օգտագործվում սննդի համար մեր շրջանում։
4. Տեղադրել բաղադրատոմսը բլոգում
Արդյունքներ՝
Ծխաբույս
Ունի մինչև 30սմ երկարություն, տերևները կապտականաչավուն են։ Ծաղկում է ապրիլ-մայիսին։Տարածված է Շիրակի, Լոռու, Գեղարքունիքի, Սյունիքի, Կոտայքի և այլ մարգերում։ Աճում է դաշտերում, այգիներում: Որոշ տեսակներ հանդես են գալիս որպես դեղաբույսեր. Պարունակում են վիտամիններ C, E, (A-նախավիտամին), ներկանյութ և այլն։ Պատրաստուկներն օգտագործվում են որպես միզամուղ, հիվանդությունների ժամանակ որպես դեղամիջոց և այլն։
Մահամորմ
Ունի խոշոր տերևներ, ներքևի տերևները հերթական դասավորվածություն ունեն, իսկ վերևինները դասավորված են զույգերով, որոնցից մեկը մեծ Է, մյուսը` փոքր, ձվաձև, հիմքի մոտ փոքրիկ կոթունով, ամբողջաեզր: Ծաղիկները շագանակագույն են, լինում են միայնակ, կամ մի քանի հատ: Բաժակը հնգաթերթ Է, պտղի մոտ` թելանման: Պտուղը փայլուն է: Բժշկության մեջ օգտագործում են թքագեղձերի, քրտնագեղձերի կենսագործունեության խանգարման, ստամոքսահյութի գերարտադրության, աղիքների կծկողականության խանգարման, դանդաղասրտության, ստամոքսի և տասներկումատնյա աղիքի խոցերի, լեղապարկի բորբոքման, լեղաքարային հիվանդության, երիկամների խիթքի, թոքային աղիքների հիվանդությունների և տևական հազի բուժման համար:
Դաղձ
Բժշկության մեջ օգտագործվում է լեղապարկի և լյարդի հիվանդությունների ժամանակ։ Մեծ դեր ունի ներքին արյունահոսության, գլխացավի, աղեստամոքսային հիվանդությունների, ախորժակի բարելավման, աղիների գործունեության կանոնավորման համար։ Օգտագործվում է նաև սննդի մեջ՝ ավելացնում են կարկանդակներին, սալաթներին, պանրին, բանջարեղենին։ Մարդիկ այն օգտագործում են նաև որպես թեյ և հրուշակեղենը զարդարելու միջոց։
Ուրց
Աճում է հողում, մեծ քարաբեկորների շուրջը, որտեղ շատ է լույսը և մաքուր օդը։ Լավացնում է ախորժակը, ուժեղացնում ստամոքսահյութի արտադրությունը, նպաստում մարսողությանը, հանգստացնում որովայնի ցավերը։ Ունի ցավազրկող ազդեցություն։
Անթառամ
Բարձրությունը 15-30 սմ է: Տերևները հերթադիր են, պարզ, երկարավուն, ամբողջաեզր։ Օգտագործում են որպես լեղամուղ, հակաբորբոքային, ցավազրկող միջոց։ Ցեցերի դեմ պայքարի միջոցներից է։
Խատուտիկ
Խատուտիկի տերևները բազմաթիվ են, կանաչ, նշտարաձև կամ երկարավուն, ատամնավոր եզրերով։ Այն ընդունակ է «արյունը մաքրելու» և ունի խուխամուղ, մարսողությունը կանոնավորող, դեղնուկը վերացնող և քունը կարգավորող հատկություն։
Մանանեխ
Ցողունը կանգուն է, պարզ կամ խիստ ճյուղավորվող, բարձրություն՝ 10-100 սմ, ներքևի տերևները խոշոր են, իսկ վերինները՝ մանր, նշտարաձև, օգտագործվում է հացաթխման, հրուշակեղենի արդյունաբերության, իսկ եթերային յուղը՝ մանանեխային սպիրտի ձևով, բժշկության մեջ։
Մասրենի
Վայրի և մշակովի բույս է: Աճում է ամենուրեք՝ անտառների բացատներում, գետահովիտներում, լեռնալանջերին: Պտուղները հարուստ են վիտամիններով: Պտուղների եփուկն օգտագործվում է որպես վիտամինային և մարսողությունը լավացնող, իսկ պատրաստուկները՝ լյարդի, լեղապարկի և միզաքարային հիվանդությունների ժամանակ՝ որպես հակաբորբոքային, ինչպես նաև արյունաստեղծ համակարգը խթանող միջոց:
Ալոճենի
Օգնում է վերականգնել լյարդի բջիջները, ընդլայնում է անոթները, օգտագործում են տարբեր ծագման ուռուցքների դեմ պայքարում, մաքրում են օրգանիզմը վնասակար նյութերից, ակտիվացնում են կոլագենի սինթեզը, կանանց օգնում է բուժել գլխացավը, նվազեցնել կլիմաքսի դրսևորումը:
Չիչխան
Տարածված է Սյունիքի, Վայոց ձորի մարզերում, Սևանի ավազանում և այլն։ Աճում է գետերի և առուների հովիտներում, ճահճուտներում և այլ խոնավ վայրերում։ Բարձր, մինչև 10 մ է, ճյուղերը փշոտ են, մատղաշ ընձյուղները՝ արծաթագույն։ Տերևները մանր են, հերթադիր, պարզ, գծանշտարաձև, վերևից՝ կանաչ, ներքևից՝ սպիտակ, արծաթավուն։ Օգտագործել են որպես հակալնդախտային, ցավազրկող, մազերն ամրացնող, մաշկային որոշ հիվանդություններ ամոքող միջոց։ Չիչխանն օգտակար է նյութափոխանակության կարգավորման և արյան շրջանառության համար։ Չիչխանի պտուղները կանխարգելում են աթերոսկլերոզը, հիպերտոնիան, վաղաժամ ծերությունը, նպաստում սերոտոնինի ստեղծմանը, որը կարգավորում է նյարդային համակարգի աշխատանքը։
Մի շարք թեյեր պատրաստում են ՀՀ տարածքում աճող խոտաբույսերից՝ նանա, ուրց և այլն…
Ավելուկից պատրաստում են ճաշ, կանաչեղենի մի շարք տեսակներով պատրաստում են ժինգյալով հաց: