Բաղադրություն

Ջուր-թունավոր չէ

Գլիցերին-անգույն, մածուցիկ, հիգրոսկոպիկ հեղուկ է։ Ունի քաղցր համ, կիրառության ոլորտները շատ բազմազան են։ Օգտագործվում է սննդային հավելանյութերում, լվացող և կոսմետիկ միջոցներում, պլաստմասսաների արտադրությունում, ներկանյութերի արտադրությունում, էլեկտրատեխնիկայում, ռադիոտեխնիկայում և այլն։ Համարակալված է որպես սննդային հավելում։ Գլիցերինը օգտագործվում է նաև դինամիտի ստացման համար։

Ցետերիլ սպիրտ

Գլիցերիլ ստեարատ

Միկրոկրիստալ մեղրամոմ

Թունավոր չէ.

Կիոտոյի արձանագրություն՝ միջազգային փաստաթուղթ, որն ընդունվել է Կիոտոյում 1997 թվականին։ Այն զարգացած և անցումային տնտեսություն ունեցող երկրներին պարտադրում է 2008-2012 թթ. ընթացքում։ Արձանագրության ստորագրման ընթացքը սկսվեց 1998 թ. մարտի 16-ին և ավարտվեց 1999 թ. մարտի 15-ին։ 2009 թ. մարտի 26-ի դրությամբ արձանագրությունը վավերացվել է 181 երկրների կողմից։ Արձանագրության իրացման առաջին փուլը սկսվեց 2008 թ. հունվարի 1-ին և շարունակվում է հինգ տարի՝ մինչև 2012 թ. դեկտեմբերի 31, ինչից հետո, ինչպես սպասվում է, նրան կփոխարինի նոր համաձայնագիր։

Սկզբում նախատեսվում էր Կիոտոյի արձանագրության փոխարեն ստորագրել նոր շրջանակային համաձայնագիր: Սակայն արդյունքում որոշվեց երկարաձգել արձանագրության ժամկետը` մինչեւ մթնոլորտ ջերմոցային գազերի արտանետումը սահմանափակող նոր միասնական պայմանագրի մշակումը: Ըստ Դուրբանում ստորագրված համաձայնագրի` նոր պայմանագիր պետք է պատրաստ լինի 2015թ-ին, ուժի մեջ մտնի`2020-ին:Բացի այդ, որոշվել է ստեղծել «Կլիմայական  կանաչ հիմնադրամ»` զարգացող երկրներին գլոբալ տաքացման դեմ պայքարում աջակցության նպատակով:

Տղան գիտեր, որ դժվարը կռվին նախորդող րոպեներն են։ Սաստկացող թշնամանքի մթնոլորտին նրա սիրտը չէր ընտելանում։ Թշնամանքի թույնը կաթում էր անքեն սրտի նուրբ թաղանթին, և սրտխփոցը դղրդում էր ականջներում։ Բայց դա անցնում էր առաջին, երկրորդ, երրորդ հարվածից հետո․ ստանալուց կամ հասցնելուց։Նա քաջ գիտեր առաջին զարկի առավելությունը, բայց չէր կարող առանց ուղեղի մթանգնումի մարդու աչքերին նայել ու խփել, և որպես կանոն՝ առաջինը խփում էին իրեն։ Դա այնքան սարսափելի չէր։ Վատը կռվից մնացող քենն էր։ Այդ ոխակալ անվստահության տևողությանը նրա սիրտը չէր դիմանում։ Ելքը այն էր, որ հակակշիռ թշնամանքով մտասևեռվեր, թշնամանքի օդով սնվելով՝ իր կորովը տեղը պահեր․․․ Բայց դա ի՞նչ կյանք էր։ Շուրջբոլորը այնքա՜ն ներդաշնակ ու կոպտությունից շեղող բան կար, տղայի միտքը հափշտակող այնքա՜ն գաղտնիք կար ծալ-ծալ բացվող աշխարհի վրա, և նա այնքան ցրված էր լինում, այնքան անպատրաստ, զգոնությունը կորցրած այնքան, որ այս անգամ էլ առաջինը խփում էին իրեն։ Եվ շատ դեպքերում պատասխան չէին ստանում։Հիմա այդ կյանքը անցած շրջան էր։ Եթե առաջ կարելի էր անձնական վիրավորվածությանը կարևորություն այնքան էլ չտալ, կարելի էր մի բան էլ կուլ տալ,  հիմա ուրիշ էր։ Իր արժանապատվությունը այսուհետև իրենից բացի վերաբերելու է նաև մեկին։ Հարաբերությունները պարզելու համար ընդամենը երեք-չորս օր ժամանակ կար։ Օր կորցնել չէր կարելի։ Մինչև իր աղջկա գալը ինքը պիտի Մեծառեխին կա՛մ ծեծած լինի, կա՛մ աչքի փուշը կոտրած լինի։ Իր աղջկան շենում ծուռ նայող չպիտի լինի։ Իր աղջկա ներկայությամբ իրեն բան ասող չպիտի լինի։«Վերջ,- ասաց տղան՝ հայելու առաջ դաստակը վիրակապով փաթաթելիս, — խելոք ենք եղել, ծեծ ենք կերել, ծաղր ենք հանդուրժել, անցած լինի։ Ձեր արածը ձեզ հալալ լինի, այսօրվանից՝ վերջ։ Բանաստեղծություն-բան գրելը հետաձգվում է անորոշ ժամանակով»։Նա դժվար հասավ այս որոշմանը։ Երբ մտածում էր աղջկա մասին, համակվում էր վճռականությամբ, բայց վճռականությունից բան չէր մնում աղջիկը մտքում չեղած ժամանակ։ Իսկ երբ վերստին մտաբերում էր, հարկ էր լինում ոգու կորովը շնչի բերել մեռյալ կետից։ Բայց ամառային արձակուրդները մոտենում էին, ամեն ամառ հովեկ աղջիկը արդեն մտքում կար անբացակա, և մտադրությունը դարձավ վճիռ։Այնինչ մարմնով պատրաստվում էր գարնան սկզբից։ Ակումբի բակից տուն էր քարշ տվել երկու փթանոց գիրերից մեկը ու կպել դրան․․․ Նրա մարզվելը սկզբում, իրոք, նման էր կպչել-մնալու։ Մետաղը հաստոտ ըմբիշի նման իրար չէր գալիս, տղան թպրտում էր ու պարում էր դրա շուրջը, երկաթը տղային ծալում-ծալծլում-հակում էր հողին, ասես ուզում էր կլանել իր պաղ, հոծ ընդերքը։ Տղան գալարվում, բայց պոկ չէր գալիս։ Երկու ելք կար․ կամ պիտի ինքը երկաթին հլու՝ գետինը մտներ, կամ երկաթը գետնից կտրեր։ Երրորդը չկար։ Թողնել գնալը բացառված էր։ Տղան ասում էր ինքն իրեն․ «Ես՝ չէ, երկաթն է ձեռս բռնել, մինչև գետնից չկտրվի, բաց չի թողնելու։ Պիտի կտրվի»։Նա շատ լավ գիտեր, որ մնացած մի քանի ամսում ուժից չի տրաքվելու, բայց որ երկաթը գլխից վեր հանելու ձևը պիտի գտնվի, դա անկասկած էր։ Այն օրը, երբ ծանրությունը գլխից վեր հանես, իր գործելու ժամն էր լինելու։ Ծրագրված էր երկու կռիվ։ Նույնիսկ երեքը։ Քանիսը որ անհրաժեշտ եղավ։Հիմա կանգնած է զգեստապահարանի հայելու առաջ, հագած ունի անթև շապիկ, բազուկների մկանունքը նորվա ջանքից դեռ փքված են, դաստակը՝ պնդված, և կենտրոնացած պատրաստվում է կռվի գնալու մի ոհմակի դեմ և հետը գնացող մեկը չունի՝ թիկունքին կանգնի։ Եղբայրը մեծ է, ընկերների ոչ բարով թիկունքը ինքն է․ այսպես անթիկունք գնալու է նրանց թաղը, ովքեր կռվում են միշտ ոհմակով, միշտ՝ թաղովի, միշտ՝ գեղովի նույնիսկ մեկի դեմ։Տղան անուշ մի թախիծով խղճում էր իրեն։ Կռվի մասին մտածում էր որպես եղած բանի, իրեն տեսնում էր ջարդված, բայց աղջկա աչքերի մեջ շիտակ նայելիս։«Կինո մի սարքի»,֊ասաց տղան, դուրս եկավ տնից եւ հանգիստ էր։ Կամ վճռական էր։ Կամ արդարությունը իր կողմն էր։ Նա փորձով գիտեր․ երբ մեղավոր է, ինքը թույլ է, նույնիսկ վախկոտ է եւ թեւն է թալուկ, երբ մեղավոր է։ Արդարության մի զորեղ բնազդ նրան կյանքի այս կռվի մեջ դարձնում է երիցս անպետք։ Բայց այսօր իրեն ուժեղ էր զգում։Լավ կլիներ Մեծաբերանի արբանյակները լրիվ կազմով հետը լինեին։ Կտեսնեին՝ դաս կառնեին եւ այս մի կռվով գուցե թե բանը վերջանար։ Նրանք ուժից վախեցող են։ Շուն կռվացնողների նրանց ցեղը մեկի դեմ գնում է երեք հոգով, բայց երկուսի դեմ չորսով չեն գնա, երեքի դեմ տասից պակաս եղան՝ չեն գնա․․․ Թող բոլորով հավաքված կինեն, միայն թե երեք հոգուց ավելի վրա չգան, միայն թե իրենց սազական վարքով թիկունքից քարով չխփեն․․․ Ժամանակից շուտ չխփեն։Կռվի պատրվակ սարքել պետք չէր, իր ներկայությունն իսկ պատրվակ էր։ հարկավոր էր միայն սպասել։ բայց անկամ, անշարժ սպասելուց վճռականությունը կորցնելու վախ կար։ Չէ, տնից առած թափը կոտրելու կարիք չկար։Տղան նայեց կոխ բռնողներին եւ անփույթ թքեց։ Ոչ թե ոտքի տակ, որպեսզի չընկնի մեկնումեկի՝ իր շորւջը գծած ինքնասիրության շրջանի մեջ (ուժեղինն՝ արձակ, թույլինը՝ նեղ), այլ հենց այդպես՝ հեռու եւ անփույթ։ Սա արդեն վերաբերմունք էր նրանց հանդեպ, բայց պակաս թվաց, եւ տղան կոխի կպածներից մեկի գլխարկը ոտի թաթով թռցրեց օդ։ Արարքը այնքան արտառոց էր, որ կոխի մեջ տաքացածներն իսկ նկատեցին։ Եւ իսկույնեւեթ կոխը թողին։Գլխարկի տերը հեւալով նայեց տղային, նայեց իր ընկեր Մեծաբերանին՝ սա ժպտում էր քաջալերիչ։ Գլխարկի տերը սպասում էր շունչը տեղը գա, եւ միջոցը մեր օգտնին եղավ։ Նրա վրա ուժեր վատնելը անիմաստ էր։ Լավ է ուժեղը դեմդ լինի, քան թիկունքիդ, շուրջբոլորդ մի տեղ հածելիս։ Հետո, թիկունքը առավել ապահով կլինի, եթե նրանք վստահ լինեն, որ վերջիվերջո ջարդ են տալու։Ինչի՞ ես բերանդ ծռել,տղան կանխեց գլխարկի տիրոջ վրա քշելը։Ե՞ս,ապուշ կտրեց Մեծաբերանը։Չէ, մոքիրդ,նրանց հանգով ասաց տղան։Դե տեղդ կանգնի․․․Կռվելը նրա համար խաղուպար էր, նա ուրախ էր, որ առանց ջանքի գործ է բացվել, բայց մի տեսակ շփոթված էր կամ վիրավորված, որ մարտահրավերի մենաշնորհը խված է ձեռքից։Տղայի սիրտը մի պահ նվաղեց, հետո թունդ առավ, նախահարձակման անծանոթ մի կիրք համակեց նրան։ Առաջին անգամ նա իր կամքով կռիվ էր անում եւ առավելությունը իսկույն զգաց․․․ Ձախ արմունկով հարվածը առավ ու աջով խփեց, պատասխանը ստացավ կողին, բայց թույլ հարված էր։ Թափից հասկացվեց, որ խփողը աչքի առաջ հատուցում ունի, եւ դա նրա ուժը կիսել է։ Նա միշտ խփել է խաղալու նման՝ անփույթ թափով։ Հիմա այդպես չկարողացավ։Հակառակորդի թափը կոտրելը տղային գրեթե բավարարում էր, մնում էր առանց ծեծ ուտելու կռիվը դեպի վախճան տանի։Տղան իրենց օղակողների թիկունքում տեսավ ընկերոջը ու սրտապնդվեց՝ համենայնդեպս կարեկից ունի, նույն պահին էլ մտահոգվեց՝ ընկերոջ դեմ ծեծվել չէր ուզում․ առանց վկայի կերած ծեծը շուտ է մոռացվում։ Օգնություն էլ՝ չէր սպասում։ Ընկերը նույնիսկ կռիվը թափել չէր համարձակվի, նրա չնչին շարժումը անգամ դիտվելու էր պաշտպան կանգնել եւ ոհմակը վրա էր տալու։ Ընկերը դա հասկանում էր։ Ոհմակին պատրվակ էր պետք։ Նրանց առայժմ ետ էր պահում պարագլխի գերազանցության համոզմունքը, այլապես նրանց ինչի՞ն էր պետք պատրվակի պես դատարկ բանը․․․ Այնուամենայնիվ, սառնասրտությունը չէր խանգարի։Տղայի գործը դժվարացավ։ Խնդիրը այն էր, որ շան ծեծ չուտեր եւ ընկերոջը չմղեր հուսահատ քայլի։ Իսկ թե կարենար հավասար կռվել, այդ դեպքում էլ պիտի այնպես գործը տաներ, որ հակառակորդի գերազանցության պատրանքը մնար, եւ պիտի զգույշ, աստիճանաբար կռվելու նրա կամքը մեռցներ։Տղան հարվածներ էր բաց թողնում ուսերին, կրծքին, ինքն էլ խփում կրծքին, ուսերին, վրան իջել էր մի հաշվենկատ թեթեւություն, ճշգրիտ զգում էր հարվածի պահը, հարվածից հաջող խուսափում էր, իսկ հակառակորդը անակնկալից կորցրել էր իրեն, ձեռքերը թափահարում էր թարս ու շիտակ եւ տղան հանկարծ գլխի ընկավ․ նա հավասար կռվի համար պիտանի չէ, նրա ոգին ոհմակի մեջ է, նրա կորովը արթնանում է հակառակորդի քնած ժամին․․․ Տղան զգաց, որ ուզած պահի կարող է չոքեցնել նրան։ Մի կարճ ժամանակ կռվի տարերքը նրան կալավ, հաշտվեց ջարդված քիթուբերանով աղջկա առաջ երեւալու հետ, մտահան արավ ընկերոջը, մի լիասիրտ հարվածի տենչով սիրտը ծուլ ելավ եւ անպաշտպան դեմքի վրա խոյացող ձեռքը փոքրոգաբա՞ր, ընկերո՞ջ համար, թե՞ հայի խղճով՝ վերջին պահին իր թափը կոտրեց ինչ֊որ հրաշքով․․․ Անճիշտ հարվածից սաստիկ ցավ զգաց եւ ասյտեղ կերավ աչքի տակին։ Ուշ բնազդով տղան ափը տարավ աչքին ու ետ ցատկեց գոտեմարտելու նետված դեմինից․․․ Հակառակորդը երեւելի գոտեմարտող էր, եթե բռներ մեջքը կամ ոտքը՝ ինքը կորած էր, անպատիվ ծեծից փրկություն չկար։ Աչքի տակին ստանալով՝ տղան կորցրեց հակառակորդին տարածության վրա պահելու զգոնությունը եւ երբ դեմինը երկրորդ անգամ վրա թռավ մեջքը բռնելու, ելք չտեսնելով՝ տղան բռունցքով, կարճ, դիմահար խփեց ճակատին։ Նետվողը չոքեց, զկռտոցի նման ձայն հանեց, տղան վախից մի պահ քար կտրեց՝ այդ պահին էլ ծոծրակին տվին, եւ այդ հարվածը նրան ազատեց հոգին կեղեքող կապանքներից։ Եւ մինչ վուրհայով վրա կտային, մինչ կռվի քաշված ինքն ու ընկերը կտրորվեին ոտքերի տակ, տղան մի քանի պտույտ արեց օղակի ներսում եւ մի քանիսը վայնասունով մեր քաշեցին։

1. The children are playing in the garden. C

2 .I don’t like milk. U

3.I prefer tea. U

4. Scientists say that the environment is threatened by pollution. U

5. My mother uses butter to prepare cakes.U

6. There are a lot of windows in our classroom. C

7. We need some glue to fix this vase. U

8.The waiters in this restaurant. C

9.My father drinks two big glasses of water every morning. U

10.The bread my mother prepares is delicious. U

11. Drivers must be careful; the road is slippery. C

12. Some policemen are organizing road traffic to avoid any accidents. C

13. I bought three bottles of mineral water for our picnic. C

14. I’d like some juice please. U

15. Successful candidates will join the camp later this year. C

16. A rise in oil prices is inevitable since there is more and more world demand for energy. U

17. The exercises on this website are interesting. C

18.Dehydrated babies must drink a lot of water. U

19. Adult illiterates learn through a special government program.C

20. I met some nice people when I was walking along the beach. C

Спиши текст, вставь пропущенные наречия, а также пропущенные буквы. Заглавные буквы подскажут начало предложений.

Песня начиналась неожиданно, как будто она рождалась где-то на небесах. Певуче разливалась мелодия, на душе становилось легко и хорошо, а глазам — горячо от подступающих слез. То свежо веяло степным воздухом, то зловеще сгущались тучи, то легкие облака двигались в такт песне, и это заставляло петь еще и еще. Волей-неволей песня вливалась в душу, глаза распахивались по-новому, по-вольному, точь-в-точь как давным-давно в детстве. Мелодия поднималась вверх, ввысь, уносилась вдаль, и не было ей ни конца, ни начала.

Слова для справок: Неожиданно, Певуче, легко и хорошо, горячо, свежо, зловеще, в такт, ещё и ещё, Волей-неволей, по-новому, по-вольному, точь-в-точь как давным-давно, вверх, ввысь, вдаль.

Прочитай получившийся текст еще раз. Какой вариант (исходный или восстановленный) более живописный, яркий, образный? Подчеркни в наречиях «сложные» для правописания места.

Упражнение 2.

Вставьте пропущенные буквы, раскройте скобки, расставьте недостающие знаки препинания. Найдите в тексте наречия, определите их разряд. Сделайте морфологический разбор наречия плавно.

Хрустально чистый, звучный и необыкновенно сильный тенор зазвенел в комнате. В самом тембре этого яркого, металлического голоса было что-то драматическое, страстное. Плавно и нежно лились, один за другим, грудные, горячие, трепещущие звуки. Они лились свободно , с благородной сдержанностью, звучали просто и скромно , словно он не хотел обнаружить глубины чувства, а оно, как пламя, само прорывалось и било из груди певца, переполненной горячими, страстными звуками. Он пел о тоске любви. Негой, огнем и слезами дышали эти звуки.

Плавно-наречие, обозначает признак действия, как?
начальная форма – плавно
морфологические признаки:
неизменяемое слово,
образа действия
синтаксическая роль: обстоятельство образа действия

(С.Г.Скиталец)Упражнение 3. Отгадай загадки, подчеркни наречия. 1) Скоро ест, мелко жует. Сама не глотает, другим не дает. ( пила)2) Стоят вместе, ходят врозь. ( ноги)3) Сверху кожа, снизу тоже, а в середине пусто. (барабан)4) Крупно, дробно зачастил и всю землю напоил. (дождь)

Упражнение 4.

Подбери к данным наречиям как можно больше синонимов и антонимов.

Оригинально-красиво, эксклюзивно; уныло, неинтересно
регулярно-ежедневно; непостоянно, редко
открыто-распростерто; закрыто
нежданно-внезапно, вдруг; по приглашению
отлично-хорошо, удачно; плохо
упорно-старательно;
внезапно-нежданно, сразу; предусмотрено
по-доброму-по-хорошему; по плохому
сначала-заново; с конца

Упражнение 5.

Спишите предложения. Выделите наречия в составе сказуемых. Как по-другому можно назвать эти слова.

В это утро в степи было тихо, пасмурно, несмотря на то, что солнце поднялось; было как-то особенно пустынно и мягко. (Л. Толстой.)

Володе стало необыкновенно весело, и он только теперь почувствовал, как хорошо утром выйти из дому. Как славно и легко дышится, как хочется побежать по этой мягкой дороге, помчаться во весь дух. (Ю. Казаков.)

Тест по теме “Наречие”

1. Укажите слово, называющее признак действия: а) чтение вслух б) читать вслух
2. Укажите слово, называющее признак действия: а) подняться спозаранку б) подъем спозаранку
3. Найдите слово, называющее признак признака: а) совершенно тихий б) произведение совершенно
4. Найдите слово, называющее признак признака: а) гармонично вписалось б) гармонично развитый
5. Какое слово предложения является наречием?Он быстро вскочил, пробежался…а) 1 б) 2 в) 3 г) 4
6. Какое слово предложения является наречием?Маша приблизилась, тихо улыбнулась.а) 1 б) 2 в) 3 г) 4
7. Найдите наречия образа действия. а) по-приятельски, надвое, ласково б) чересчур, немало, втрое
8. Найдите наречия меры и степени. а) по-дружески, по-медвежьи, вчетвером б) очень, весьма, совсем.
9. Определите разряд наречий: назло, напоказ, нарочно. а) места б) временив) причины г) цели
10. Определите разряд наречий: влево, издалека, вниз. а) места б) времени в) причиныг) цели 11. Определите разряд наречий: тотчас, рано, накануне. а) местаб) времени в) причиныг) цели 12. Определите разряд наречий:сгоряча, поневоле, нечаянно. а) места б) времени в) причины г) цели
11. Определите разряд наречия в предложении:Сладко цокают в полночь копыта по торцовой сухой мостовой. а) меры и степени б) образа действия
12. Определите разряд наречия в предложении:Кот втихомолку слопал полсосиски, добравшися до миски. а) меры и степени б) образа действия
13. К какой части речи принадлежат слова на – о в предложении:Он отвечал на мой вопрос тихо, невыразительно. а) имя прилагательное б) наречие
14. К какой части речи принадлежит выделенная форма слова:«Рассказал интереснее всех». а) наречие б) имя прилагательное
15. К какой части речи принадлежит выделенная форма слова:«Рассказ интереснее всех других» а) наречие б) имя прилагательное.

,,История потерянной головы Иоанна Крестителя и Гандзасар,,

Ответить на вопросы:

1)Кем являлся Иоанн Креститель?
Иоанн Креститель был проповедником.
2)Кто дал приказ отрубить голову Иоанна Крестителя ?
Царь Ирод приказал отрубить голову Ионна Крестителя
3)Кто хотел смерти Иоанна Крестителя?
Котолики хотели похитиь его голову, но оно досталось Асаану Джалаляну.
4)Как в Арцах попала отрубленная голова Иоанна Крестителя?
Асан Джалалян отнял ее силой, перевез в столицу своего царства и захоронил в усыпальнице.
5)В какой церкви или монастыре находятся останки Иоанна?
Остатки Иоанна находятся в Гандзасаре.
6)Что вы можете рассказать о Монастыре Гандзасар? И кто его воздвиг?
Гандзасар был построен князем Гасан-Джалал Дола. Много раз подвергался нападениям со стороны иноземцев. Наиболее известная из осад была предпринята в начале тринадцатого века татаро-монгольскими захватчиками.Самая же недавняя атака на Гандзасар связана с агрессией Азербайджана против Республики Арцах в начале 1990-ых.
7)Что собой представлял монастырь в средних веках?
Гандзасар служил резиденцией и семейной гробницей княжеского рода Гасан-Джалалянов, правителей Хаченского княжества. В XIV веке стал резиденцией Агваского Католикосата Армянской Церкви. Упоминания о монастыре содержатся также в персидских средневековых документах.
8)Какие изменения претерпел монастырь Гандзасар во время принужденного присоединения к Азербайджану?
Гандзасар разграбили тюркские кочевники Ибрагим-Халила Джеваншира. Последние печальные страницы истории пришлись на 90-е годы 20 века, когда бушевал Карабахский конфликт.
9)Какие мощи захоронены в Гандзасаре?
в усыпальнице храма захоронена отрубленная Иродом голова Иоанна Крестителя, принесённая сюда из Киликийской Армении во время одного из крестовых походов, из-за чего храм получил название Сурб Ованес Мкртыч .

Լյուդվիգ վան Բեթհովենի ՙՙԼուսնի սոնատ՚՚

ՙՙԱմբոխները խելագարված՚՚ պոեմ

Արարատյան դաշտավայր

Մեծ Արջի համաստեղություն

Մեծ Մասիս

Փոքր Մասիս

Երևանի Մարենադարան

Հայաստանի Ազգային ժողով

Հայաստանի Արտաքին գործերի նախարարություն

Վերին Արտաշատ

Ներքին Արտաշար

Վերին Գետաշեն

Ներքի Գերաշեն

Հայկական Տավրոս լեռնաշղթա

Մեր քերթության զարդերից են Հովհաննես Թումանյանի ՙՙԹմբկաբերդի առում՚՚, ՙՙԼշՊետրոս առաջինոռեցի Սաքոն՚՚, ՙՙՍասունցի Դավիթ՚՚ պոեմները

Սիրում եմ Արարատյան դաշտի խաղողը, Սևանա լճի իշխանը, Սյունյաց աշխարհի համեղ ջուրը, Լոռվա չնաշխարհիկ բնությունը

Ջրհեղեղից հետո Նոյի տապանը Աստծո կամքով հանգրվանեց Մասիսի գլխին

Պետրոս Առաջին

Տորք Անգեղ

Կիրակոս Գանձակեցի

Գերմանիայի Դաշնային Հարապերություն

Սուրբ Հեղինեի կղզի

Երվանդունիներ՝ թագավորական հարստություն Հայաստանում մ.թ.ա. 570–մ.թ. 72 թվականներին։ Կոչվում է հիմնադրի՝ Երվանդ Սակավակյացի անունով։ Որպես թագավորներ և սատրապներ Հայաստանում իշխել են մ.թ.ա. 570-201 թվականներին։ Պատմահայր Մովսես Խորենացին տեղեկացնում է, որ մ.թ.ա. 7-րդ դարի առաջին կեսին Հայկական լեռնաշխարհի հարավ-արևմուտքում վերականգնվել էր Հայկազունների տոհմի իշխանությունը՝ Սկայորդու գլխավորությամբ։

Երվանդ Ա-ն հայոց թագավոր Պարույրի ազգականներից էր։ Հայոց նահապետ, Սկայորդու որդի Պարույրը միավորեց Վանա լճից մինչև Եփրատ ընկած ողջ տարածքը և դաշինք կնքեց Մարաստանի ու Բաբելոնի հետ՝ ընդդեմ Ասորեստանի։ Մ.թ.ա. 612 թվականին դաշնակից զորքերը գրավեցին Ասորեստանի մայրաքաղաք Նինվեն, որին մասնա

Ծագում
Երվանդունիների մասին պահպանված տեղեկությունները հակասական են։ Այդ պատճառով Երվանդունիների ծագումը, Հայաստանում նրանց միասնաբար և անընդմեջ իշխելու հանգամանքները դեռևս վիճելի են պատմագիտության մեջ։ Ք.ա. 681 թվականին Ասորեստանի Սենեքերիմ արքայի որդիներ Սարասարը և Ադրամելեքը սպանում են իրենց հորը և փախչում Հայաստան։ Ենթադրվում է, որ նրանք հիմնադրել են այս հարստությունը։

Ըստ Մովսես Խորենացու, Հայոց թագավոր Երվանդ Ա Սակավակյացը և նրա գահաժառանգ որդի Տիգրանը Մարաց թագավոր Աժդահակի ժամանակակիցներ էին։ Այս տեղեկությունը հաստատվում է նաև Տիգրանի և նրա հոր մասին Քսենոփոնի հաղորդմամբ։

Ըստ Մեհրդադ Իզադիի, որն իր հերթին մեջբերում է Մովսես Խորենացուն, Երվանդունիները սերտ կապեր ունեին Մարաստանի ազնվականության հետ։ Նա հիշատակում է Երվանդ թագավորի (ենթադրաբար Երվանդ Դ Վերջինի) կողմից Մուրացյաններից աջակցություն ստանալու փաստը, նշելով Մուրացյանների մարական և հայկական ծագումը։ Իր պարտությունից հետո, ըստ Խորենացու, Երվանդը նահանջել էր իր հայրենի երկիր ՝ «Էրուանդավան», որը հանդիսանում է Մարաստանի մեծագույն և սրբագւոյն լեռան՝ Հարավանդ կամ Հալվանդ/Ալվանդ անունի աղավաղված ձևը[1]։

Պերգամոն քաղաքից 12կմ հեռավորության վրա գտնված մի հունարեն արձանագրության մեջ Հայաստանի սատրապ Երվանդ Բ–ին վերագրված է բակտրիական ծագում։ Իսկ Կոմմագենեի Անտիոքոս Ա Երվանդունի թագավորի նախնիներին նվիրված Նեմրութ լեռան արձանագրության մեջ Երվանդունիները դասված են Դարեհ Աքեմենյան արքայի հաջորդների ցանկում։ Քանի որ Երվանդ Բ Աքեմենյան Արտաքսերքսես II արքայի փեսան էր, ուրեմն նրա սերունդը կարող էր մայրական գծով ճանաչվել Աքեմենյան։ Երվանդունիների Աքեմենյան շառավիղ լինելու հանգամանքը երբեմն ընդգծվել և գերագնահատվել է։ Ստրաբոնը Երվանդ Դ Վերջինին համարում է Դարեհ I–ի զինակից Հիդարնեսի սերունդ։

Ստրաբոնի այդ վկայության հիման վրա ուսումնասիրողները կարծում են, որ Դարեհ I-ը, վերացնելով Հայաստանի թագավորությունը, որի գահակալները սերում էին Երվանդ Ա Սակավակյացից, Հայաստանի սատրապ է նշանակել Հիդարնեսին, և նրա հաջորդները ժառանգաբար իշխել են մինչև մ.թ.ա. 3-րդ դարի վերջը։ Որովհետև այդ տոհմում հիշատակվում են Երվանդ անունով չորս թագավոր ու սատրապ, ուստի ենթադրում է, որ Հիդարնես Ա կամ նրան հաջորդած համանուն որդին, իրենց իշխանությունը Հայաստանում ամրապնդելու համար խնամիացել են հայոց Երվանդունիների տոհմի հետ։

կցելու համար Պարույր նահապետը Մարաստանի արքայի կողմից թագադրվեց և ճանաչվեց Հայաստանի թագավոր։

Ամբողջ աշխարհում զարգանում է այլընտրանքային էներգիան, օգտագործում են վերականգնվող աղբյուրներ, սակայն Հայաստանում այս ուղղությամբ արդյունքները շոշափելի չեն: Այստեղ էներգիայի հիմնական աղբյուրը շարունակում են մնալ հիդրոկայանները, ատոմային էներգետիկան և ջերմակայանները: 2002թ-ին գործում էր մոտ 20 ՓՀԷԿ, այսօր դրանց թիվը մոտ 170 է: Կան նաև կառուցման փուլում գտնվողներ փոքր հիդրոկայաններ:

էներգիայի աղբյուրներից հատկապես կարևորվում են՝ հողմային, ջրային, արևային, երկրաջերմային աղբյուրները:

Հողմային, արևային և երկրաջերմային ռեսուրսները ավելի շուտ հանդիսանում են անսպառ բնական ռեսուրսներ, քան վերականգնվող ռեսուրսներ: էներգիայի այլընտրանքային ռեսուրսները յուրացնող տեխնոլոգիաներից են՝ հողմային կայանները, արեգակնային ֆոտովոլտայիկ կայանները, կենտրոնացված արևային էներգիայի (ջերմային) կայանները, արևային մարտկոցները և այլն:

Արևային էներգիան կարող է ձևափոխվել էլեկտրաէներգիայի, ինչպես նաև ջերմային և այլ տեսակի էներգիաների: Արևային ջերմությունից այլ տեսակի էներգիաների ստացման տեխնոլոգիաները բազմաթիվ են և ամենաշատը: Օրինակ էլեկտրաէներգիա ստացվում է արեգակնային լուսաէլեկտրական մոդուլների միջոցով, արեգակնային ճառագայթումը անմիջականորեն էլեկտրական էներգիայի փոխակերպելով: Աշխարհում գործում են խոշոր արևային լուսաէլեկտրական էլեկտրակայաններ, որոնց հզորությունը կարող է հասնել 20 ՄՎտ-ի: Ներկայումս նախագծվում են նաև 100 ՄՎտ հզորության կայաններ:

Ջերմային էներգիայի ստացումը կատարվում է ցածր, միջին և բարձր ջերմաստիճանային արևային կոլեկտորների օգնությամբ: Առաջին երկու դեպքում արտադրվում է ջերմային էներգիա, այսինքն դրանք արևային ջերմային մոդուլներ են` արևային ջրատաքացուցիչներ, որոնք արևային էներգիան օգտագործում են ջրի, օդի և տարբեր հեղուկ նյութերի տաքացման համար: Իսկ բարձր ջերմաստիճանային արևային կոլեկտորները դրանք կենտրոնացված արևային ջերմային կայաններն են, որոնք արևային ճառագայթումը վերածվում են ջերմային էներգիայի, որից հետո ջերմային էներգիան իր հերթին վերածում են էլեկտրական էներգիայի: Այս կայանները ունենում են սովորաբար 30-160 ՄՎտ հզորություն: Պատրաստվում են նաև փոքր հզորության արևային մարտկոցներ, ինչպես նաև էլեկտրամոբիլներ արևային մարտկոցներով: Էներգիա ստանալու համար Ֆոտոէլեկտրական ձևափոխիչների նյութերի հիմքում ընկած են լինում տարբեր նյութեր՝ օրինակ բյուրեղային սիլիցիումային շերտերը, նրբազգայուն լուսաշերտերը, օրգանական և անօրգանական տարբեր նյութերը:

Համակարգն իր մեջ ներառում է բոլոր կենդանի իրերի, ներառյալ բույսերի, կենդանիների և օրգանիզմների փոխազդեցությունը, միմյանց հետ և այնպիսի տարրերով, ինչպիսիք են օդը, երկիրը, արևը, հողը, կլիման և մթնոլորտը, կոչվում է էկոհամակարգ: Էկոհամակարգի ուսումնասիրությունները, ընդհանուր առմամբ, ներառում են որոշակի գործընթացների ուսումնասիրություն, որոնք կապում են կենդանի իրերը կամ կենսոտիկ բաղադրիչները անմարդկային կամ աբիոտիկ բաղադրիչների հետ: Այլ կերպ ասած, էկոհամակարգը սահմանվում է որպես օրգանիզմների փոխազդեցություն միմյանց հետ և այն բնական միջավայրը, որում նրանք ապրում են:

Էկոհամակարգի աբիոտիկ բաղադրիչներն են արևի լույսը, ջերմաստիճանը, տեղումները, ջուրը կամ խոնավությունը, հողի և ջրի քիմիան: Ի հակադրություն, դրա կենսաբանական բաղադրիչներն արտադրողներ են (արարածներ, որոնք ֆոտոսինթեզի միջոցով արտադրում են իրենց սեփական սնունդը), ավտոբորներ, մսակերներ, ինչպես ավտոբորներ, այնպես էլ եղջյուրավորներ և փտած: Էկոհամակարգում յուրաքանչյուր օրգանիզմ ունի իր դերը: Ընդհանուր առմամբ, էկոհամակարգի կենսաբանական անդամները կապված են աբիոտիկ գործոնների հետ միասին: Անդամի կամ աբիոտիկ գործոնի բացակայության դեպքում էկոհամակարգի բոլոր մասերը կարող են ազդել: